Trong một thế giới đầy biến động, quan hệ giữa Nga và Mỹ đã trải qua nhiều thăng trầm kể từ cuộc khủng hoảng lớn vào đầu thập niên 2020. Tình hình kinh tế toàn cầu chịu áp lực từ các xung đột khu vực và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc. Trong bối cảnh đó, cuộc đàm phán cấp cao giữa đại diện của Tổng thống Mỹ và Tổng thống Nga, diễn ra tại một địa điểm trung lập ở Helsinki, Phần Lan, được cả thế giới dõi theo với sự thận trọng và hy vọng. Mục tiêu chính của cuộc gặp là tìm kiếm một điểm chung để giảm căng thẳng và mở ra các kênh đối thoại, đặc biệt là trong bối cảnh các hiệp ước kiểm soát vũ khí cũ đã hết hiệu lực.
Cuộc họp diễn ra trong bối cảnh một hiệp ước đình chiến tạm thời tại miền đông Ukraine đã được duy trì trong gần một năm, nhưng hòa bình thực sự vẫn chưa thành hình. Các lệnh trừng phạt kinh tế chống lại Nga từ phương Tây vẫn còn hiệu lực, gây ra tổn thất lớn cho cả hai bên. Cùng lúc đó, sự phát triển nhanh chóng của công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) và vũ khí siêu thanh đã tạo ra một cuộc đua vũ trang mới, đòi hỏi các quy tắc và chuẩn mực quốc tế mới.
Vào ngày 15 tháng 8 năm 2025, Tổng thống Trump và Tổng thống Putin đã có cuộc gặp thượng đỉnh tại Căn cứ Liên hợp Elmendorf-Richardson ở Anchorage, Alaska. Đây là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo sau 6 năm, kể từ hội nghị thượng đỉnh ở Helsinki năm 2018. Cuộc hội đàm diễn ra kín, kéo dài hơn 3 giờ đồng hồ và có sự tham gia của một vài quan chức cấp cao của hai bên.
Cuộc gặp này được coi là một nỗ lực nhằm tìm kiếm tiếng nói chung để chấm dứt cuộc xung đột ở Ukraine, vốn đã kéo dài hơn 3 năm. Trước cuộc họp, cả hai nhà lãnh đạo đều thể hiện sự lạc quan, với Tổng thống Trump cam kết không tự ký kết thỏa thuận với Nga mà sẽ để Ukraine tham gia vào mọi quyết định về số phận của mình.
Xung đột Ukraine: Đây là tâm điểm của cuộc hội đàm. Cả hai bên đều muốn tìm kiếm một giải pháp lâu dài, nhưng lập trường vẫn còn khác biệt. Phía Nga muốn giải quyết "nguồn gốc chính của cuộc xung đột," trong khi Mỹ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tôn trọng chủ quyền của Ukraine.
Quan hệ kinh tế: Phái đoàn Nga có sự tham gia của các quan chức kinh tế cấp cao, cho thấy Mátxcơva quan tâm đến việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt từ phương Tây. Tuy nhiên, các quan chức Mỹ đã cảnh báo về khả năng áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt mới nếu đàm phán không đạt kết quả.
Kiểm soát vũ khí: Ông Putin đã đề cập đến một hiệp ước hạt nhân mới nhằm giảm áp lực từ Mỹ về vấn đề Ukraine và ngăn chặn cuộc chạy đua vũ trang mới.
An ninh mạng và các vấn đề toàn cầu khác.
Sau cuộc hội đàm, cả hai nhà lãnh đạo đã tổ chức một cuộc họp báo chung. Mặc dù không có một thỏa thuận đột phá nào được công bố, cả Tổng thống Trump và Tổng thống Putin đều tuyên bố đã đạt được "tiến triển lớn".
Tín hiệu tích cực: Cuộc gặp đã mở ra một kênh đối thoại trực tiếp, cho thấy cả hai bên đều sẵn sàng ngồi vào bàn đàm phán để thảo luận về những vấn đề nhạy cảm nhất. Ông Putin đã đề xuất tổ chức hội nghị thượng đỉnh tiếp theo tại Mátxcơva, và Tổng thống Trump để ngỏ khả năng này.
Những thách thức còn lại: Mặc dù không khí cuộc họp được mô tả là "nồng ấm," nhưng vẫn còn nhiều điểm bất đồng sâu sắc. Vấn đề Ukraine và các lệnh trừng phạt vẫn là rào cản lớn nhất. Việc các nhà lãnh đạo nhanh chóng kết thúc họp báo mà không trả lời câu hỏi của giới truyền thông cho thấy vẫn còn nhiều vấn đề chưa được giải quyết.
Các nhà phân tích cho rằng, cuộc hội đàm tại Alaska là một bước khởi đầu quan trọng, nhưng con đường đi đến một giải pháp hòa bình lâu dài và toàn diện vẫn còn nhiều chông gai.
Phần 1: Chương trình nghị sự và Khai mạc
Cuộc họp được khai mạc bởi ngoại trưởng hai nước, những người đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đối thoại trực tiếp để tránh những hiểu lầm không đáng có. Chương trình nghị sự chính thức được xác định là:
Ổn định chiến lược và kiểm soát vũ khí: Đàm phán về một khuôn khổ mới cho các hiệp ước kiểm soát vũ khí hạt nhân và siêu thanh, thay thế cho các hiệp ước đã hết hạn.
An ninh khu vực: Thảo luận về tình hình Ukraine, các khu vực xung đột khác và vai trò của các cường quốc trong việc duy trì hòa bình.
An ninh mạng và chống khủng bố: Hợp tác trong việc chống lại các cuộc tấn công mạng, đặc biệt là từ các tác nhân phi nhà nước.
Hợp tác kinh tế: Thảo luận về các lệnh trừng phạt hiện tại và khả năng khôi phục một phần quan hệ kinh tế.
Ngay từ những phút đầu, không khí đã khá căng thẳng nhưng cũng đầy tính xây dựng. Đại diện Mỹ mở lời, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuân thủ luật pháp quốc tế và tôn trọng chủ quyền của các quốc gia. Về phía Nga, đại diện Mátxcơva tập trung vào sự cần thiết của việc công nhận lợi ích an ninh hợp pháp của mỗi bên và chấm dứt chính sách "tự tung tự tác" trên trường quốc tế.
Phần 2: Ổn định chiến lược và Cuộc đua vũ trang mới
Đây được coi là chủ đề quan trọng nhất của cuộc đàm phán, khi cả hai bên đều nhận thức được nguy cơ của một cuộc chạy đua vũ trang không kiểm soát. Đại diện Mỹ đề xuất một hiệp ước kiểm soát vũ khí mới, tập trung vào việc minh bạch hóa và giới hạn các loại vũ khí siêu thanh và vũ khí dẫn đường bằng AI. Mỹ lập luận rằng việc thiếu các quy tắc chung sẽ làm tăng nguy cơ xảy ra một cuộc xung đột ngoài ý muốn.
Phía Nga tỏ ra thận trọng. Mátxcơva lập luận rằng việc giới hạn vũ khí siêu thanh là không công bằng khi Mỹ và các đồng minh NATO vẫn duy trì ưu thế về các loại vũ khí thông thường. Họ đề xuất một thỏa thuận toàn diện hơn, không chỉ bao gồm vũ khí chiến lược mà còn cả việc giới hạn các hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ ở châu Âu. Hai bên đã đạt được một số đồng thuận sơ bộ về việc thiết lập các kênh liên lạc khẩn cấp mới để trao đổi thông tin về các vụ phóng tên lửa hoặc các hoạt động quân sự đáng ngờ.
Tuy nhiên, việc ký kết một hiệp ước cụ thể vẫn còn xa vời. Cả hai bên đều giữ thái độ kiên quyết và xem xét các đề xuất của nhau với sự nghi ngờ. Một sĩ quan quân đội Mỹ, người tham gia vào cuộc đàm phán, được dẫn lời nói: “Chúng tôi đã đặt tất cả các thẻ của mình lên bàn, nhưng người Nga vẫn đang giữ một vài quân bài chủ chốt.”
Phần 3: Tình hình Ukraine và Vấn đề chủ quyền
Chủ đề Ukraine được đưa ra sau đó, và không khí trở nên căng thẳng hơn. Đại diện Mỹ yêu cầu Nga rút quân hoàn toàn và công nhận chủ quyền của Ukraine đối với tất cả các vùng lãnh thổ đã bị chiếm đóng. Họ khẳng định rằng các lệnh trừng phạt sẽ không được dỡ bỏ cho đến khi các điều kiện này được đáp ứng đầy đủ.
Phía Nga đáp trả bằng cách đổ lỗi cho phương Tây đã kích động xung đột và không tôn trọng các thỏa thuận trước đó. Họ từ chối yêu cầu rút quân toàn diện, cho rằng điều này là "phi thực tế" và "không tính đến lợi ích an ninh của người dân địa phương". Thay vào đó, Mátxcơva đề xuất một giải pháp chính trị phức tạp, bao gồm việc trao quy chế tự trị đặc biệt cho các vùng lãnh thổ đã sáp nhập và bảo đảm không có lực lượng quân sự nước ngoài nào hiện diện gần biên giới Nga.
Cuộc thảo luận về vấn đề này không đạt được tiến bộ đáng kể nào. Cả hai bên vẫn giữ lập trường cứng rắn, và việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt dường như vẫn còn là một viễn cảnh xa xôi. Tuy nhiên, việc cả hai bên vẫn duy trì đối thoại về một vấn đề nhạy cảm như vậy đã được coi là một dấu hiệu tích cực.
Phần 4: An ninh mạng và Hợp tác kinh tế
Trong lĩnh vực an ninh mạng, một số tiến bộ đã được ghi nhận. Cả hai bên đều thừa nhận rằng các cuộc tấn công mạng đang trở thành mối đe dọa chung, không chỉ đối với chính phủ mà còn đối với cơ sở hạ tầng dân sự. Họ đã nhất trí thành lập một nhóm làm việc chung để chia sẻ thông tin về các cuộc tấn công mạng lớn và phối hợp để xác định và vô hiệu hóa các tác nhân độc hại. Tuy nhiên, các cáo buộc về việc "tin tặc nhà nước" vẫn là một chủ đề gây tranh cãi.
Về kinh tế, phía Nga đã đề xuất một lộ trình từng bước để dỡ bỏ các lệnh trừng phạt. Họ lập luận rằng các lệnh trừng phạt đã gây ra tổn thất không chỉ cho nền kinh tế Nga mà còn cho các doanh nghiệp Mỹ và châu Âu. Phía Mỹ đáp lại rằng việc dỡ bỏ trừng phạt chỉ có thể xảy ra khi có những thay đổi chính sách cụ thể và có thể kiểm chứng được từ phía Nga, đặc biệt là liên quan đến tình hình Ukraine. Cuộc thảo luận về chủ đề này đã kết thúc mà không có bất kỳ thỏa thuận nào được ký kết.
Cuộc đàm phán này đã không mang lại một bước đột phá lớn, nhưng nó đã chứng minh rằng cả hai cường quốc đều sẵn sàng ngồi lại với nhau để thảo luận về những vấn đề nghiêm trọng nhất. Đây là một dấu hiệu của sự thực dụng và nhận thức về tầm quan trọng của việc duy trì đối thoại để tránh một cuộc đối đầu không cần thiết. Cuộc gặp kết thúc với lời cam kết sẽ tiếp tục đàm phán trong tương lai, mở ra một tia hy vọng mỏng manh về một mối quan hệ quốc tế ổn định hơn.
Tổng thống Putin: "Không có xung đột ở Ukraine nếu năm 2022 ông Donald Trump là tổng thống Mỹ"
Theo các hãng tin, hội nghị thượng đỉnh giữa hai vị tổng thống Mỹ - Nga tại Căn cứ Liên hợp Elmendorf-Richardson ở bang Alaska - Mỹ đã diễn ra theo hình thức "3 đối 3", bắt đầu khoảng 14 giờ 30 phút chiều 15-8 theo giờ miền Đông nước Mỹ, tức 2 giờ 30 phút sáng 16-8 theo giờ Việt Nam.
Cuộc họp đã kết thúc sau khoảng 2,5 giờ. Tuy nhiên theo TASS, hai vị tổng thống đã bắt đầu nói chuyện sớm hơn một chút, ngay khi họ bước xuống máy bay và chào nhau tại buổi lễ gặp mặt chính thức, cũng như trên xe.
Về phía Mỹ, tham dự cùng Tổng thống Mỹ Donald Trump có Ngoại trưởng Marco Rubio và cố vấn của ông Donald Trump là ông Steve Witkoff.
Về phía Nga, tham dự cùng Tổng thống Nga Vladimir Putin còn có Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Sergey Lavrov và cố vấn đối ngoại của ông Putin là ông Yuri Ushakov.
Hai vị tổng thống đã tổ chức họp báo chung ngay sau hội nghị thượng đỉnh.
Ông Putin cho biết ông và ông Donald Trump đã đạt được "sự hiểu biết chung" về Ukraine.
Tổng thống Nga cũng nói rằng Nga đã không có xung đột với Ukraine nếu như vào năm 2022 - năm bắt đầu cuộc xung đột - ông Donald Trump vẫn là tổng thống Mỹ.
Ông Putin còn tiết lộ đã gọi nhà lãnh đạo Mỹ là "người hàng xóm thân mến", cảm ơn khi thấy ông Donald Trump vẫn khỏe mạnh, và rằng hai người "có mối liên hệ trực tiếp rất tốt".
Còn tổng thống Mỹ cho biết sẽ gọi điện cho các nhà lãnh đạo châu Âu và NATO, bao gồm Tổng thống Ukraine Volodymir Zelensky, để cập nhật thông tin từ cuộc gặp với tổng thống Nga.
Nhà lãnh đạo Mỹ cho biết "một số tiến triển lớn" đã đạt được trong cuộc gặp song phương, nói rằng "nhiều điểm đã được thống nhất", chỉ còn "rất ít" điểm còn lại.
Sau tuyên bố chung ngắn gọn, ông Putin đã nói với ông Donald Trump: "Lần tới ở Moscow" và ông Donald Trump đáp lời: "Tôi thấy điều đó có thể xảy ra".
Kết luận
Cuộc đàm phán giả định giữa Nga và Mỹ vào ngày 15 tháng 8 năm 2025 kết thúc với kết quả hỗn hợp.
Những tiến bộ nhỏ: Hai bên đã đạt được một số đồng thuận sơ bộ về việc thiết lập các kênh liên lạc khẩn cấp về vũ khí và thành lập một nhóm làm việc chung về an ninh mạng. Đây được coi là những "chiến thắng" nhỏ nhưng cần thiết để duy trì đối thoại.
Những bất đồng lớn: Vấn đề Ukraine và các lệnh trừng phạt kinh tế vẫn là những rào cản lớn. Cả hai bên vẫn giữ lập trường cứng rắn, và việc tìm kiếm một giải pháp toàn diện vẫn còn là một thách thức lớn.