Sửa bộ lưu điện 

Sửa chữa bộ lưu điện (UPS) là một quy trình kỹ thuật phức tạp, đòi hỏi sự hiểu biết chuyên sâu về điện tử và hệ thống điện. Tùy thuộc vào loại UPS (Offline, Line-Interactive, Online) và mức độ hư hỏng, việc sửa chữa có thể khác nhau.

Các lỗi thường gặp ở Bộ lưu điện (UPS)

Trước khi đi sâu vào quy trình sửa chữa, hãy cùng điểm qua một số lỗi phổ biến mà UPS có thể gặp phải:

1. UPS không lên nguồn/Không có điện đầu ra:

   • Ắc quy hỏng/chết hoàn toàn.

   • Cầu chì (fuse) bị đứt.

   • Bo mạch điều khiển bị lỗi.

   • Mạch sạc ắc quy bị hỏng.

2. UPS kêu liên tục hoặc phát ra tiếng bíp bất thường:

   • Quá tải (UPS đang cấp điện cho quá nhiều thiết bị).

   • Ắc quy yếu hoặc sắp hết.

   • Lỗi quạt làm mát.

   • Lỗi bo mạch điều khiển.

   • Điện áp đầu vào nằm ngoài giới hạn cho phép.

3. UPS không chuyển sang chế độ ắc quy khi mất điện:

   • Ắc quy hỏng/không còn khả năng lưu điện.

   • Rơ-le chuyển mạch bị kẹt hoặc hỏng.

   • Lỗi bo mạch điều khiển.

4. Ắc quy không sạc hoặc sạc không đầy:

   • Ắc quy hỏng (chai, phồng).

   • Mạch sạc bị lỗi (IC sạc, linh kiện mạch sạc).

   • Điện áp lưới không ổn định.

5. UPS tự động tắt hoặc khởi động lại đột ngột:

   • Quá tải.

   • Ắc quy quá yếu.

   • Quá nhiệt (quạt hỏng, bụi bẩn).

   • Lỗi bo mạch điều khiển hoặc phần mềm điều khiển.

6. UPS có mùi khét, khói:

• Đây là dấu hiệu nghiêm trọng, thường do chập điện, cháy nổ linh kiện. Cần ngắt nguồn ngay lập tức.

Quy trình sửa chữa Bộ lưu điện (UPS) cơ bản

Lưu ý quan trọng: Việc sửa chữa UPS liên quan đến điện áp cao và ắc quy có năng lượng lớn. Nếu bạn không có đủ kiến thức và kinh nghiệm về điện, tuyệt đối không tự ý sửa chữa để tránh nguy hiểm đến tính mạng và hư hỏng thêm thiết bị. Hãy liên hệ với các đơn vị sửa chữa chuyên nghiệp.

Quy trình sửa chữa của một kỹ thuật viên thường bao gồm các bước sau:

1. Kiểm tra tổng quan ban đầu:

   • Kiểm tra tình trạng vật lý bên ngoài: Có dấu hiệu cháy, nổ, phồng rộp (đặc biệt là ắc quy) không?

   • Kiểm tra các kết nối dây cáp: Đã cắm đúng và chắc chắn chưa?

   • Kiểm tra công suất tải: UPS có đang bị quá tải không?

   • Kiểm tra cầu chì (fuse) đầu vào/đầu ra.

2. Kiểm tra ắc quy:

   • Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây lỗi UPS. Kiểm tra điện áp từng bình ắc quy (nếu là hệ nhiều bình), tình trạng phồng rộp, dung lượng còn lại.

   • Sử dụng máy đo nội trở ắc quy để đánh giá chính xác tình trạng sức khỏe của ắc quy.

   • Thay thế ắc quy nếu cần.

3. Kiểm tra mạch sạc ắc quy:

   • Kiểm tra điện áp ra của mạch sạc.

   • Kiểm tra các linh kiện quan trọng trong mạch sạc như diode, transistor, IC điều khiển sạc.

4. Kiểm tra bo mạch chính (Main Board):

   • Kiểm tra các linh kiện bị cháy, nổ, biến dạng (tụ điện, điện trở, IC, IGBT, MOSFET).

   • Kiểm tra các mối hàn.

   • Kiểm tra rơ-le chuyển mạch (đối với Offline và Line-Interactive UPS).

   • Đo đạc các thông số điện áp tại các điểm testpoint trên bo mạch.

   • Đối với Online UPS, kiểm tra mạch chỉnh lưu, mạch nghịch lưu (inverter), mạch bypass.

5. Kiểm tra quạt làm mát:

   • Đảm bảo quạt quay trơn tru, không bị kẹt hoặc bụi bẩn. Quạt hỏng có thể gây quá nhiệt và lỗi UPS.

6. Kiểm tra phần mềm/firmware (đối với UPS thông minh):

   • Nếu UPS có khả năng kết nối máy tính, sử dụng phần mềm hãng để đọc mã lỗi, cập nhật firmware nếu cần.

7. Vệ sinh và bảo dưỡng:

   • Làm sạch bụi bẩn bên trong UPS, đặc biệt ở các khe tản nhiệt và quạt. Bụi bẩn có thể gây quá nhiệt và chập mạch.

   • Siết lại các ốc vít, mối nối lỏng lẻo.

8. Thử nghiệm (Testing):

• Sau khi sửa chữa, UPS cần được kiểm tra kỹ lưỡng:

• Kiểm tra chức năng sạc ắc quy.

• Kiểm tra khả năng chuyển mạch khi mất điện.

• Kiểm tra khả năng chịu tải (có tải ảo hoặc tải thật).

• Kiểm tra các thông số điện áp đầu ra, tần số.

• Theo dõi nhiệt độ hoạt động.

Khi nào nên sửa chữa và khi nào nên thay mới?

• Nên sửa chữa:

  • Lỗi nhỏ, dễ khắc phục như hỏng ắc quy, đứt cầu chì, lỗi quạt.

  • Chi phí sửa chữa thấp hơn đáng kể so với mua mới.

  • UPS còn mới, linh kiện dễ tìm kiếm.

  • Lỗi phần mềm hoặc cài đặt.

• Nên thay mới:

  • UPS quá cũ, đã hết vòng đời sử dụng (thường trên 5-7 năm đối với UPS nhỏ, 10-15 năm đối với UPS lớn).

  • Hư hỏng nặng ở bo mạch chính, cháy nổ nhiều linh kiện, chi phí sửa chữa quá cao (gần bằng hoặc hơn 50% giá trị UPS mới).

  • Không tìm được linh kiện thay thế.

  • Nhu cầu công suất tăng lên, UPS hiện tại không còn đáp ứng đủ.

  • Muốn nâng cấp lên công nghệ UPS mới hơn, hiệu quả hơn.

Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên liên hệ với các trung tâm bảo hành chính hãng hoặc các công ty chuyên sửa chữa UPS uy tín, có kinh nghiệm để được tư vấn và khắc phục sự cố một cách chuyên nghiệp nhất.

" Sách vở đầy bốn vách có mấy cùng không vừa " _ Nguyễn Du